Helaas breekt ooit het verdrietige moment aan dat je vader of moeder komt te overlijden. Er volgt dan een emotionele periode waarin je van alles moet regelen. Weten waar je als kind aan toe bent, is daarbij een helpende factor. Dat is in het bijzonder zo bij het verdelen van de erfenis. Complexe materie die er alleen maar ingewikkelder op wordt als er conflicten ontstaan. Voor Vrouwenstijl reden te meer om een artikel te wijden aan het thema kindsdeel. Dit begrip kom je bij het verdelen van erfenissen veelvuldig tegen. Wil jij je goed voorbereiden voor het moment waarop je hier later eventueel mee in aanraking komt? We leggen je graag uit wat het kindsdeel precies is, hoe je het kindsdeel kunt opeisen en hoe het berekenen van het kindsdeel in z’n werk gaat.
Geldvordering op de langstlevende ouder, stiefmoeder of stiefvader
Het deel van een erfenis (nalatenschap) waar je als kind op grond van de wet of een testament recht op hebt, is het kindsdeel. Het kan zijn dat je erfenis niet direct opeisbaar is. Dat is bijvoorbeeld zo als sprake is van een ouderlijke boedelverdeling of wettelijke verdeling. Voor beide regelingen geldt dat je wel erfgenaam bent, maar je erfenis nog niet direct krijgt. Het is namelijk zo dat je een geldvordering hebt op de langstlevende ouder, stiefmoeder of stiefvader. Een van hen krijgt alle goederen uit de nalatenschap. Het testament van je vader of moeder of de wet, bepaalt wanneer je jouw kindsdeel wel kunt opeisen. Je kunt het kindsdeel berekenen door het totale huwelijkse vermogen (bij een algehele gemeenschap van goederen) door de helft te delen (de ene helft is al van de langstlevende), en het bedrag dat overblijft te verdelen over de langstlevende en de kinderen. Let op: over deze vordering moet je erfbelasting afdragen. De langstlevende partner moet deze erfbelasting betalen.
Wanneer is de wettelijke verdeling van kracht?
In het kader van erfenissen kom je vaak het begrip ‘wettelijke verdeling’ tegen. De wettelijke verdeling is van kracht op het moment dat sprake is van een langstlevende echtgenoot, geregistreerd partner en één of meerdere kinderen. Eventuele schulden van de erfenis dienen te worden betaald door de langstlevende persoon uit het huwelijk. Daarnaast erft die alle bezittingen. Als kind heb je recht op het kindsdeel: een vordering in geld op de langstlevende echtgenoot. Mocht je dat willen, dan kun je niet zomaar je kindsdeel opeisen. Dat kan pas ná het overlijden van de langstlevende. Alleen in uitzonderlijke, specifieke gevallen is de vordering eerder opeisbaar. Het Nederlands erfrecht of het testament van je moeder of vader, bepaalt wanneer jouw kindsdeel opeisbaar is. Je kunt in een testament de wettelijke verdeling uitsluiten.
Wat is de legitieme portie?
Als je je verdiept in de materie rondom erfenissen, stuit je ook op het begrip legitieme portie. Dit is het deel waarop je als kind altijd recht hebt, zelfs in het geval dat je onterfd bent. Soms denken mensen dat de legitieme portie hetzelfde is als het kindsdeel, maar dit is dus een onjuiste gedachte. Natuurlijk is dit een onderwerp waarmee je je helemaal niet wilt bezighouden, maar het komt regelmatig voor dat kinderen door hun ouders worden onterfd. Daarom is het goed om te weten, dat er geen enkel geval bestaat waarin de legitieme portie je na het overlijden van een van je ouders kan worden ontzegd. Dat geldt wel voor het kindsdeel, mits dit in het testament is vastgelegd. Verder is de legitieme portie altijd een vordering in geld. Als je onterfd bent, heb je dus geen recht op spullen.
Hoe kun je het kindsdeel opeisen?
Ook de stappen die je moet zetten om je kindsdeel op te eisen, zijn ingewikkeld. Dat geldt onder meer voor het moment waarop je dit kunt doen. Zoals eerder gezegd, heeft de langstlevende echtgenoot volgens de Nederlandse wet een bevoorrechte positie. Daarom is het na het overlijden van je moeder of vader niet mogelijk om je kindsdeel meteen op te eisen. De echtgenoot of geregistreerde partner van je vader of moeder moet zonder zorgen verder kunnen leven. Diegene zou in een penibele financiële situatie terecht kunnen komen, als die na het overlijden kindsdelen moet uitbetalen.
Wanneer je in aanraking komt met een kwestie die verband houdt met een kindsdeel of een legitieme portie, is het heel begrijpelijk dat dit veel vragen bij je oproept. Daarom is het verstandig om een advocaat te raadplegen die in het erfrecht is gespecialiseerd. Die kan je met raad en daad bijstaan en je antwoord geven op al je vragen, zoals: hoe bereken ik het kindsdeel, hoe bereken ik de legitieme portie, krijg ik daar rente over en moet ik over mijn kindsdeel erfbelasting betalen?
